Nieuw coalitieakkoord – Die Ampel steht

Zo’n acht weken na de Bondsdagverkiezingen presenteerden de partijen van de aanstaande ‘stoplichtcoalitie’ (SPD, B90/Die Grünen en FDP) op woensdag 24 november hun regeerakkoord. Het akkoord draagt de titel “Mehr Fortschritt wagen – Bündnis für Freiheit, Gerechtigkeit und Nachhaltigkeit”, en staat vol met ambities op het gebied van klimaat, digitalisering en sociaal beleid.

Kennis & Innovatie

Veel van de plannen zijn relevant voor innovatie, niet alleen de doelen die de nieuwe coalitie op het gebied van kennis- en innovatiebeleid stelt. Wat betreft het kennis- en innovatiebeleid lijkt de nieuwe coalitie te kiezen voor evolutie en het zetten van (duurzame) accenten, geen revolutie. De bestaande doelstelling om 3,5% van het BBP in onderzoek en ontwikkeling te investeren wordt gehandhaafd. Bestaande kennis- en innovatieprogramma’s worden verder ontwikkeld en sterker dan voorheen op een missiegedreven aanpak geschoeid. Bestaande programma’s (o.a. de Hightech Strategie, het Zentrales Innovationsprogramm Mittelstand en overige departementale innovatieprogramma’s) worden op deze leest verder ontwikkeld. Daarbij is er uiteraard veel aandacht voor kennis en innovatie op het gebied van energie en klimaat, evenals digitalisering. Opvallend is de grote nadruk die de coalitie legt op de rol van private investeringen, vooral t.b.v. valorisatie van kennis en kunde en bij de start van nieuwe bedrijven. Om transfer van kennis vanuit universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen naar het bedrijfsleven te bevorderen, wordt het Agentschap voor Transfer en Innovatie opgericht. Om private investeringen uit te lokken is ook een centrale rol voorzien voor de Kreditanstalt für Wiederaufbau (investerings- en ontwikkelingsbank in staatseigendom). Duitsland blijft sterk inzetten op IPCEI’s als middel om Europese kennispositie in belangrijke industrieën te versterken. Ook de EU Chips Act wordt met name genoemd.

Het coalitieakkoord noemt zes domeinen waarop het missiegedreven kennis- en innovatiebeleid zich zal richten:

  1. Innovaties t.b.v. een concurrerende en klimaat-neutrale industrie met aandacht voor energiezekerheid en duurzame mobiliteit;
  2. Klimaat, klimaatgevolgen, biodiversiteit, duurzaamheid, aardsysteem en transformatiestrategieën, evenals een duurzaam landbouw- en voedselsysteem;
  3. Een robuust en crisisbestendig gezondheidssysteem, dat de kansen benut van biotechnologische ontwikkelingen, met een focus op bestrijding van ouderdomsziekten en de gevolgen van armoede; hierbij wil men voortbouwen op de uitgangspositie die tijdens de COVID-pandemie is verkregen bij de ontwikkeling van mRNA vaccins voor tal van ziektes.
  4. Technologische soevereiniteit en benutten van de potentie van nieuwe digitale technologieën;
  5. Onderzoek van de ruimte en zeeën;
  6. Innovaties op het gebied van maatschappelijke weerbaarheid, inclusiviteit, democratie en vrede.

Naast het missiegedreven innovatiebeleid heeft het coalitieakkoord ook aandacht voor sleuteltechnologieën, die innovaties binnen de missie-gedreven thema’s mogelijk maken. Hier worden concreet quantumtechnologie, kunstmatige intelligentie, cyberveiligheid, blockchain en robotica genoemd. Verder legt het coalitieakkoord een sterke nadruk op digitalisering van het openbaar bestuur en – via digitalisering – een lagere lastendruk voor bedrijven en burgers. 

Uit de brede schakering aan thema’s blijkt dat er in het coalitieakkoord nog geen harde keuzes worden gemaakt. Een vraagteken betreft nog wel de financiële paragraaf ten aanzien van bovenstaande inzet en hoe de instrumentatie van deze beleidsvoornemens vorm krijgt. Robert Habeck zal namens B90/Grünen de nieuwe minister voor het ‘superministerie’ voor economie en klimaat worden. Het Bundesministerium für Bildung und Forschung krijgt met Bettina Stark-Watzinger een FDP-minister.

Klimaat & Energie

Op het gebied van klimaat en energie worden met name ambitieuze voornemens en aankondigingen gedaan, waarbij de uitwerkingen en mogelijk heikele punten zijn doorgeschoven of weggelaten. De Duitse klimaatwet wordt in 2022 “consequent verder ontwikkeld” zonder wettelijke sectordoelen, besluit over uitwerking wordt doorgeschoven naar volgend jaar. Elke nieuwe Duitse wet dient onderbouwd te worden door een analyse van de klimaatgevolgen en voorgelegd te worden aan het versterkte BMWi.

De nieuwe coalitie streeft naar een drastische versnelling van de uitbouw van hernieuwbare energie (80% in 2030), o.a. door planning- en vergunningprocedures te versnellen, verplichting van zonnepanelen, 2% van landoppervlakte voor windenergie aan te wijzen en offshore windcapaciteit te vergroten.

Ook andere vormen van energieopwekking worden kort genoemd, zoals bio-energie (strategie moet worden uitgewerkt) en geothermie (potentieel sterker benutten). De noodzaak van technische negatieve emissies (CCS) wordt onderschreven. Een langetermijnstrategie voor de laatste 5% rest-emissies moet worden uitgewerkt. De coalitie neemt geen nieuwe standpunten in t.a.v. kernenergie. Qua gebouwde omgeving wordt gepleit voor een alomvattende gemeentelijke warmteplanning en de uitbreiding van de verwarmingsnetwerken.  

Duitsland moet volgens de coalitiepartijen tot 2030 leidende markt ontwikkelen voor waterstoftechnologie. De nationale waterstofstrategie wordt in 2022 bijgewerkt met als doel snellere marktintroductie. Eerste prioriteit is binnenlandse opwekking op basis van hernieuwbare energiebronnen (groene waterstof). Voor een snelle opschaling wordt vertrouwd op een technologie-open (geen keuze voor blauw of turquoise waterstof) ontwerp van de waterstofregulering. Import van waterstof is voor Duitsland onvermijdelijk en het Duitse importplatform H2Global moet Europees worden. 

De snellere uitfasering van kolen van 2038 naar idealiter 2030 staat opnieuw in het akkoord. De toetsing hiervoor, die voor 2026 gepland stond, wordt vervroegd naar 2022. Hiervoor zijn o.a. nieuwe gascentrales nodig, die echter H2-ready dienen te zijn.

Belang van infrastructuur/netuitbouw wordt herhaaldelijk genoemd zonder concrete uitwerking of details. Men wil verder gaan dan de bestaande netontwikkelingsplannen door midden 2023 een Roadmap Systeemstabiliteit uit te werken met “attractieve investeringscondities”. Met alle stakeholders, economie en maatschappelijk middenveld wordt in 2022 een ontwerp van een klimaatneutraal elektriciteitssysteem uitgewerkt, waarbij een spoedige omvattende hervorming van de financieringsstructuur nodig is.

Economie & Industrie

Het coalitieakkoord kent als rode draad een klimaatneutraal industrieland Duitsland. De coalitiepartijen kiezen ervoor om de transities die onder Merkel IV ingezet werden, versterkt voort te zetten: uitbouw van de waterstofeconomie, inzet op industriepolitiek, ook op Europees niveau met verschillende IPCEIs (o.a. waterstof en batterijtechnologie). Op halfgeleiders is de ambitie Duitsland wereldwijd een leidende plaats te laten hebben, waarvoor de Bondsregering financiering zal vrijmaken. Er wordt versterkt ingezet op start- en scale-ups, door al in een vroeger stadium translatie van onderzoek te ondersteunen met meer financieringsmogelijkheden, bedrijfsdeelneming door medewerkers en vermindering van bureaucratische horden. De coalitie wil een ambitieuze Europese digitale services act, met een moderne Europese data-economie. De themagebieden die met nadruk worden genoemd (duurzame mobiliteit, waterstof, smart industry en gezondheidszorg) zijn ook voor Nederland prioriteit in de handelsagenda (PPS) en met het innovatie- en technologiepact.

Economische veiligheid

In het coalitieakkoord is meer aandacht voor economische veiligheid. Qua terminologie is sprake van strategische Europese soevereiniteit, maar heel expliciet en thematisch opgehangen wordt het themagebied van de economische veiligheid niet. Op het gebied van bedrijfsovernames wordt wetgeving verscherpt om vijandige overname te voorkomen. Weerbaarheid tegen extraterritoriale sancties wordt genoemd, net als weerbaarheid tegen cyberaanvallen, versterkte partnerschap op AI, normering/standaardisering en data-soevereiniteit met de VS en vermindering van strategische afhankelijkheden.

Mobiliteit

De coalitie stelt hogere doelen voor emissieloos verkeer in 2030 en wil in 2035 een einde aan de verbrandingsmotor hebben bereikt. De ambities rondom e-mobiliteit (waterstof en batterij-elektrisch) worden versterkt: zo moeten er in 2030 minstens 15 miljoen emissieloze personenauto’s rondrijden en 1 miljoen openbare laadpunten gerealiseerd zijn (met extra inzet op snellaadpunten). Ook is er aandacht voor smart charging (thuis en op het werk) en transparantere tarieven bij de laadpaal. In de wet “autonoom rijden” zal de regelgeving voor zelfrijdende auto’s worden voorbereid. In het hoofdstuk over mobiliteit wordt waterstof niet genoemd – evenmin wordt er in het hoofdstuk over waterstof verwezen naar het gebruik van de technologie in de vervoersector. De coalitiepartijen stellen dat H2 alleen moet worden gebruikt waar directe elektrificatie niet mogelijk is. 

In de komende twee weken gaan de stoplichtpartijen terug naar hun achterban om via een ledenraadpleging (bij de Groenen) of via het partijcongres (SPD en FDP) instemming te krijgen voor het regeerakkoord. In het weekeinde van 4/5 december vinden de congressen plaats van SPD en FDP en maken de Groenen de uitslag van het ledenreferendum bekend. Pas dan zullen de namen van de ministersploeg officieel bekend worden gemaakt. In de week daarna worden Olaf Scholz en zijn regeringsploeg beëdigd en is de stoplichtregering operationeel.

Dit bericht is een verkorte versie van een stuk dat is opgesteld door verschillende collega’s van het Duitse postennet.

Ontwikkelingen: Duitsland zet grote stap op weg naar een Ampel-coalitie

Afgelopen vrijdag is bekend geworden dat de gesprekken tussen SPD, Bündnis90/Grünen en FDP dusdanig goed verlopen, dat deze partijen hebben besloten om van ‘Sondierungsgespräche’ (vgl. informatiefase in NL) over te gaan naar concrete coalitieonderhandelingen. De gesprekken liepen in een dusdanig goede onderlinge sfeer, dat de partijen voldoende basis zien om een stabiele coalitieregering te kunnen vormen. Kernpunten zijn de modernisering van de staat en duurzaamheid. “Het wordt het grootste industriële moderniseringsproject van de afgelopen 100 jaren”, aldus kanselier Olaf Scholz.

Tegelijk met deze aankondiging hebben de partijen een 12 pagina’s tellend document gepubliceerd (zie onderaan artikel), wat met name ingaat op de gemeenschappelijke ambities op een tiental thema’s waarbij de grootste onderlinge verschillen tussen de partijen bestaan. Het beschrijft de gedeelde ambities op deze thema’s op hoofdlijnen. Dit dient vervolgens als basis voor de coalitieonderhandelingen waarin meer gedetailleerde afspraken moeten worden gemaakt. Dit betekent tevens dat het stuk weinig zegt over de thema’s waarover de partijen het wel eens zijn. Een korte analyse laat zien dat alle drie de partijen een aantal van ‘hun’ stokpaardjes hebben weten te realiseren.

Op basis van deze ontwikkeling is de verwachting dat Duitsland in ieder geval rond kerst een nieuwe regering zal hebben en mogelijk al eerder.

Het document omvat 10 verschillende thema’s. Onderstaand vindt u een Nederlandse samenvatting op basis van wat binnen deze thema’s voor ons de meest relevante onderwerpen zijn. Mocht u naar aanleiding hiervan vragen of opmerkingen hebben, dan horen wij dat graag!

Continue reading

Duitsland stimuleert internationale onderzoeksprojecten rondom groene waterstof

In het kader van de internationaliseringsstrategie op het gebied van onderwijs, wetenschap en onderzoek, heeft het Bundesministerium für Bildung und Forschung (BMBF) een financieringskader voor internationale projecten m.b.t. groene waterstof gepubliceerd. Dit kader vormt de basis voor specifieke subsidieprogramma’s, die in de komende weken worden gepubliceerd.

De richtlijn ondersteunt de High-Tech Strategie 2025 van de bondsregering en versterkt ook de internationale component van de Duitse waterstofstrategie.

Continue reading

Voor het klimaat en een sterke industrie: Duitsland presenteert Leichtbaustrategie

Leichtbau is een sectordoorsnijdende technologie waarmee materiaal en energie wordt bespaard en bovendien de CO2-uitstoot wordt teruggedrongen. Denk aan de inzet van lichte materialen in transportmiddelen, maar ook in de gebouwde omgeving en in de energiesector zelf, door lichte windmolenbladen of drijvende fundamenten voor offshore windmolenparken.Duitsland neemt zich voor om leidende markt en belangrijkste leverancier voor lichtgewicht constructies te worden.

Door de interactie tussen innovatieve materialen, digitale tools, en nieuwe productiemethoden en -processen wil BMWi nieuwe mogelijkheden voor de Duitse industrie en diens internationale concurrentievermogen creëren. De Duitse staatssecretaris van Economische Zaken, Elisabeth Winkelmeier-Becker, zegt hierover: “Lichtgewicht bouwen (…) stimuleert innovatie in veel industriële sectoren en is belangrijk voor het behalen van onze klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen. Bovenal zijn Leichtbau-technologieën van cruciaal belang voor de transformatie naar een duurzamere mobiliteitssector en voor de uitbreiding van hernieuwbare energieën.”

Continue reading

Drie grote waterstof onderzoeksprojecten in Duitsland krijgen 700 miljoen euro

Afgelopen woensdag 13 januari maakte het Duitse onderzoeksministerie BMBF bekend dat er 700 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld voor 3 grote waterstofprojecten: H2Giga, TransHyDE en H2Mare. In de zomer van 2020 was al aangekondigd dat de Duitse overheid het al tientallen jaren bestaande waterstof onderzoeksprogramma, in het verleden vooral gericht op waterstof in de mobiliteit, flink uitbreidt met middelen uit het Corona-conjunctuurpakket.

De nu gestarte projecten zijn het resultaat van de in de zomer gestarte “ideeën competitie”. Uit de 32 ingediende projectideeën zijn drie overkoepelende projecten geformuleerd. Ieder project heeft een trekker uit de industrie. In totaal werken ruim 200 projectpartners uit de wetenschap en het bedrijfsleven de komende vier jaar samen aan het ontwikkelen van electrolysers, waterstoftransport en de offshore productie van waterstof. De precieze verdeling van de 700 miljoen over de drie projecten is nog niet vastgelegd.

H2Giga – H2Gigia richt zich op het optimaliseren van het productieproces van electrolysers en zo serieproductie starten. De 112 projectpartners, waaronder ThyssenKrupp, MAN en Sunfire willen door het onderzoeksproject stappen zetten in de kostenreductie en kwaliteit en zo hun leidende positie in de electrolyser markt versterken.

TransHyDE – Binnen TransHyDE onderzoeken 89 partners onder leiding van onder andere RWE de mogelijkheden voor waterstof transport op korte en lange afstand. Er wordt onder meer technologie ontwikkeld voor het geschikt maken van oude gasleidingen voor waterstof en onderzoek gedaan naar transportmedia zoals ammoniak en LOHC. Het project moet een bijdrage leveren aan de technische kennis die nodig is bij het opzetten van waterstof importketens.

H2Mare – Het project H2Mare spreekt waarschijnlijk het meest tot de verbeelding. Binnen dit project werken 33 partners zoals Siemens Energy, RWE en Salzgitter-Mannesmann aan het idee om waterstof offshore te produceren en zo in de toekomst de dure netaansluiting van offshore windinstallaties overbodig te maken. Binnen het project wordt ook het offshore omzetten van waterstof in methaan, methanol en ammoniak onderzocht met behulp van direct-air-capture van CO2 en stikstof. De eerste pilot wordt “Aquaventus” voor de Duitse kust bij het eiland Helgoland met aangepaste 14 MW-turbines van Siemens. In 2035 moet deze pilot zijn uitgebouwd tot in totaal 10 GW capaciteit, waarbij de waterstof door een 400 km lange buisleiding aan land wordt gebracht.

Meer informatie is te lezen op de website van BMBF: https://www.bmbf.de/de/bmbf-bringt-wasserstoff-leitprojekte-auf-den-weg-13530.html

Waterstof Roadmap voor Baden-Württemberg

Vlak voor de kerstvakantie heeft deelstaat Baden-Württemberg haar Waterstof-Roadmap gepubliceerd. De roadmap was het resultaat van een participatief proces, geleid door een Fraunhofer-consortium (Fraunhofers IAO, ISE en ISI).

In de eerste fase van het proces hebben actoren uit bedrijfsleven, wetenschap, NGO’s, publieke sector en maatschappij op een online forum input gegeven. In oktober vonden stakeholderworkshops over de thema’s (1) Productie en verdeling van waterstof, (2) Technologie en Innovatielocatie BW en (3) Industriebehoefte waterstof. Daarnaast hebben interviews met vakexperts en desk research (andere nationale en regionale waterstofstrategieën) plaatsgevonden. Dit proces heeft geleid tot een thematische structuur en handelingsaanbevelingen voor de roadmap.

Baden-Württemberg wil tot een leidende locatie voor waterstof- en brandstofceltechnologie wordt. Dit wil men gezamenlijk met de wetenschap, bedrijfsleven (nadrukkelijk ook start-ups) en maatschappij) bereiken. Men wil waterstof in de komende jaren niet alleen op het gebied van mobiliteit, maar ook in industrie (staalproductie, chemische industrie, raffinaderijen en proceswarmte) inzetten.

De regio heeft hiervoor een goed uitgangspositie: zo werken momenteel zo’n 80-90 bedrijven en 18-19 wetenschappelijke instellingen in BW aan waterstof- en brandstofcellentechnologie. Desondanks zal de deelstaat ook in de toekomst ook nog van energie-import afhankelijk zijn. Groene waterstof wordt uit landen met veel wind- en zonne-energie geïmporteerd: Chili, Australië, Saudi-Arabië, Noord-Afrika. Mede hierom wil de deelstaat graag energiepartnerschappen opbouwen. De opbouw van een Europees waterstofnetwerk en centrale overslaglocaties zijn volgens de roadmap noodzakelijk.

De hoofdlijnen uit de waterstof-roadmap zijn als volgt:

Voordelen van waterstof:

  • Reductie van CO2-uitstoot wereldwijd
  • Waterstof is in te zetten als energiedrager in sectoren stroomopwekking, industrie, verkeer en warmte
  • Grote mogelijkheden voor industrie- en technologielocatie BW
  • Behoud en uitbouw van arbeidsplaatsen
  • Uitbreiding van waterstof- en brandstofceltechnologie

Kansen voor BW:

  • Uitbreiding van waterstof- en brandstofceltechnologie op deelstaatniveau
  • BW is sterk in mobiliteitsindustrie en machinebouw
  • Sterk mkb- (“hidden champions”) en kennislandschap.

Handelingsvelden:

  • Duurzame waterstofverzorging zekerstellen
  • Verschillende opties voor het bereiken van de uitstootdoelen in verschillende sectoren technologie-onafhankelijk aangaan
  • Productieonderzoek en technologie bevorderen

Waterstofbehoefte:

  • De waterstofbehoefte zal in de komende jaren voornamelijk in de mobiliteit en raffinaderij liggen.
  • In de industrie momenteel jaarlijks ca. 1,8 TWh, toekomstig tot 7 TWh
  • In mobiliteitssector 1,7 TWh in 2030 en 12,9 TWh in 2050

Vervolgens worden 29 concrete maatregelen in de toepassingsgebieden waterstofproductie, -opslag, en verdeling, industrie, mobiliteit, gebouwen en stroomopwekking, als ook sector-overstijgende maatregelen. Dit zijn:

Sector- en technologieoverkoepelend:

  1. Randvoorwaarden voor solide business modellen creëren
  2. Internationale partnerschappen aangaan
  3. Modelregio’s bevorderen
  4. Uitbouw van gemeentelijk waterstof gebruik, Sektorkopplung
  5. Ondersteunen van inzet van waterstoftechnologie in mkb
  6. Testcentra inrichten (living labs)
  7. R&D in bedrijfsleven verder versterken
  8. Inzet van net-onafhankelijke lokale stroomverzorging, eventueel door subsidie (wordt nagegaan)
  9. Cluster verder uitbouwen, zoals bijv. e-mobil BW of Cluster Brennstoffzelle BW. Zo moet zichtbaarheid vergroot worden en een maatschappelijke dialoog ontstaan.
  10. Nauwe samenwerking met aangrenzende deelstaten, maar ook andere landen op Europees en globaal niveau
  11. Fundamenteel onderzoek bevorderen
  12. Opleiding uitbreiden, zodat in BW waterstofvakexperts worden opgeleid
  13. Oprichting van platform H2BW voor verdere begeleiding roadmap
  14. Europese of federale programma’s zoals IPCEI gebruiken

Waterstofproductie, -opslag, en verdeling:

  1. Ondersteunen van opbouw van een Europees waterstofgasnet
  2. Waterstoflogistiek via transportnet, scheepvaart, trein en wegen. Daarbij worden zowel globale leverketen tot lokale verdeling in ogenschouw genomen
  3. Ondersteuning van groene waterstofproductie
  4. Projecten voor waterstofopslag starten, evt. in modelregio’s
  5. Industrialiseren van elektrolyse
  6. Industrialiseren van productie van brandstofcellenstacks
  7. Ontwikkeling van brandstofcelsystemen
  8. Ontwikkeling van waterstoftanks (ook voor vloeibare waterstof)

Industrie en andere gebieden:

  1. Ondersteunen van transitie naar groene waterstof
  2. Beoordeling van procesvarianten in de industrie voor klimaatneutrale productie door middel van technisch-economische en ecologische levenscyclusanalyses

Mobiliteit:

  1. Uitbouw van waterstoftankstations voor voertuigen
  2. Opbouw van OV op waterstof
  3. Industrialiseren van brandstofcelproductie voor commerciële voertuigen

Gebouwen:

  1. Klimaatvriendelijke gebouwrenovatie en inzet van efficiëntietechnologie, waarbij waterstof een rol kan spelen.
  2. Ondersteuning van H2ready-technologieen

Voor het omzetten van de doelen uit de roadmap wordt het plattform H2BW opgericht, dat hiervoor voor de komende vier jaar ca. 3,5 miljoen euro zal krijgen. Het platform wordt onderdeel van het agentschap voor nieuwe mobiliteitsoplossingen, e-Mobil BW. Deze zal het omzetten van de gedefinieerde maatregelen begeleiden, PR-werk uitvoeren, ondernemers, gemeentes en kennisinstellingen adviseren en kennistransfer begeleiden.

Vanaf Q1-2021 zullen de eerste projecten worden uitgeschreven. Daarnaast wil men de dialoog binnen de quadruple helix in stand houden, samenwerkingsverbanden aangaan en overkoepelende programma’s zoals IPCEI gebruiken.

Bronnen:

CCU onderzoeksproject Carbon2Chem gaat tweede fase in

Binnen het door het Duitse Ministerie voor Onderzoek gefinancierde onderzoeksproject Carbon2Chem wordt sinds 2016 onderzocht hoe uit de uitstoot van de staalindustrie grondstoffen voor bijvoorbeeld brandstoffen, kunststoffen of kunstmest kunnen worden gewonnen. In oktober 2020 is de tweede fase van het project gestart waarin private partijen (100 miljoen euro) en de Duitse overheid (75 miljoen euro) vooral investeren in opschaling van Carbon Capture and Utilization (CCU) technologie. Zowel minister Karliczek als minister Altmaier benadrukken het belang van het project voor de verduurzaming en toekomstige concurrentiekracht van de Duitse staalindustrie (90 duizend werknemers en 10 procent van de Duitse industriële CO2-uitstoot).

Continue reading

Virtuele missie duurzaam ondernemen en innoveren naar Noordrijn-Westfalen

Is uw bedrijf/kennisinstelling actief in waterstof, mobiliteit of Smart Industry? Wilt u deze expertise in de deelstaat Noordrijn-Westfalen inzetten? Of wilt u meer weten over de recente ontwikkelingen op deze thema’s in de Duitse grensregio? Ga dan op 26 en 27 november virtueel op stap met Minister Kaag!

De economische missie is gericht op duurzaam ondernemen en innoveren. Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, neemt ook deel aan het programma.

U maakt kennis met de deelstaat Noordrijn-Westfalen, zonder een stap buiten de deur te hoeven zetten. Zo kunt u op een eenvoudige manier uw kennis en netwerk verbreden en nieuwe mogelijkheden ontdekken.

Duitsland is onze belangrijkste economische partner en biedt veel kansen en raakvlakken voor innovatieve en duurzame ondernemers.

Voor meer informatie, kansen in deze sectoren en aanmelding, kijk op:

https://www.rvo.nl/actueel/evenementen/virtuele-missie-duurzaam-ondernemen-en-innoveren-noordrijn-westfalen-duitsland

Duitse uitgaven aan energieonderzoek stijgen met 9%

In juni 2020 publiceerde de Duitse regering haar Bundesbericht Energieforschung 2019, een jaarlijkse voortgangsrapportage over het energieonderzoek in Duitsland. Uit het rapport blijkt dat de totale overheidsuitgaven aan energieonderzoek in 2019 ten opzichte van het jaar ervoor met 9% zijn gestegen tot €1,15 miljard.

Het rapport geeft een gedetailleerd overzicht van de overheidsuitgaven opgesplitst naar onderwerp en maakt zo inzichtelijk waar de prioriteiten liggen binnen het Duitse energiebeleid. Continue reading

Duitse waterstofstrategie: Investeringen in Waterstofeconomie van 7+2 miljard euro

Na maanden onderhandelen tussen de 5 betrokken ministeries heeft het Duitse kabinet de knoop doorgehakt en op 10 juni 2020 haar waterstofstrategie besloten. De strategie heeft als hoofddoel van waterstof een centraal element in de Duitse en Europese energietransitie te maken. Met behulp van 38 concrete maatregelen in de strategie wil de regering vooral de industrie en zwaar transport helpen te verduurzamen en daarnaast de Duitse industrie een koppositie als exporteur van waterstoftechnologie geven. Het lange uitstel van de definitieve besluitvorming heeft als voordeel dat er nu via het net vastgestelde Corona-conjunctuurpakket in een ruime financiering van €9 miljard voor de 38 maatregelen in de strategie is voorzien.

Continue reading