In Duitsland geldt tijdens de coronacrisis het devies: blijf zoveel mogelijk thuis en beperk het aantal sociale contacten tot een absoluut minimum. Ondanks dringende oproepen van het Robert-Koch-Institut (de Duitse tegenhanger van het RVIM), lijken vooral jongeren nog steeds zeer beweeglijk te zijn. Om precies te kunnen meten in hoeverre de richtlijnen in acht worden genomen, worden telecomdata gebruikt om de beweging van mensen te tracken. De Deutsche Telekom heeft daartoe vijf gigabyte aan geanonimiseerde gegevens aan het RKI ter beschikking gesteld.
Om anonimiteit te waarborgen, worden locatiegegevens van minstens dertig smartphones samengevoegd. Achteraf herleiden naar individuele personen is niet mogelijk, de aanpak schendt daarmee niet de privacywetgeving.
In China, Zuid-Korea, Israël en Taiwan worden telefoongegevens eveneens gemonitord, waarbij privacy minder zwaar weegt. Hier wordt gericht naar de gegevens van met SARS-CoV-2 besmette personen gekeken. Door de Israëlische geheime dienst worden gegevens verzameld waaruit blijkt wie er de afgelopen 14 dagen, tot op twee meter afstand, contact heeft gehad met een coronapatiënt.
Een dergelijke controle zou in Duitsland, waar ook voor de Europese verordening ten behoeve van gegevensbescherming al zeer veel waarde werd gehecht aan ‚Datenschutz‘, ondenkbaar zijn. Volgens het RKI is dit in Duitsland ook niet noodzakelijk: “De samengevoegde, geanonimiseerde gegevens geven ons inzicht in hoe de mobiliteit daadwerkelijk is afgenomen”, aldus Lothar Wieler, voorzitter van het RKI. “Als blijkt dat de maatregelen en oproepen van de politici niet ter harte worden genomen, weten we waarom het aantal gevallen blijft stijgen”.
In Oostenrijk zijn bewegingsprofielen van gebruikers van het telecombedrijf A1, dat deels staatseigendom is, reeds geëvalueerd. Daaruit concludeert A1 dat de bewegingsradius van de Oostenrijkers sterk – met 40 tot 50% – is afgenomen. A1 benadrukte dat er geen conclusies kunnen worden getrokken over individuele gebruikers. Elke mobiele telefoon krijgt een willekeurig gegenereerd nummer toegewezen voor trackingdoeleinden. Al deze nummers worden elke 24 uur opnieuw toegewezen (d.w.z. opnieuw geanonimiseerd). Dit maakt het onmogelijk om te achterhalen waar de geanonimiseerde gebruikers zich over een langere periode naartoe verplaatsen.
In China wordt gebruikgemaakt van apps op telefoons van individuen. Een Duitse correspondent in Shanghai vertelt in een podcast dat hij iedere keer als hij een openbare ruimte wil betreden, een aantal vragen in een app moet beantwoorden: Heeft hij Shanghai verlaten? Heeft hij contact gehad met besmette personen? De app vergelijkt vervolgens zijn antwoorden met GPS- of radiogegevens van zijn smartphone. De app geeft pas groen licht als duidelijk is dat de gebruiker geen Corona bedreiging is.
Gerelateerd daaraan werkt ook het Robert-Koch-Institut aan een app waarmee eenvoudiger en sneller gecheckt kan worden met wie een Covid-19-patiënt de afgelopen veertien dagen contact heeft gehad. Dit gebeurt nu middels interviews door het Gesundheitsamt (een instantie die vergelijkbaar is met de GGD). Een zeer tijdsintensief proces, zeker nu het aantal besmettingen steeds verder stijgt. Technische uitdagingen en hindernissen op het gebied van gegevensbescherming kunnen worden overwonnen, zei Wieler in een persconferentie. Een termijn waarop de app beschikbaar kan zijn is nog niet bekend.
