Het Bondsministerie voor Onderzoek en Onderwijs (BMBF) gaat regionale innovatienetwerken onder de noemer ‘Clusters4Future’ verder versterken. Begin februari zijn zeven clusters geselecteerd die zich vanaf nu officieel de eerste Zukunftscluster mogen noemen.
Het initiatief maakt onderdeel uit van de Hightech-Strategie 2025 van de bondsregering. De Duitse universiteiten en onderzoeksinstellingen zijn uitstekend gepositioneerd op het gebied van fundamenteel onderzoek. Maar met betrekking tot de kennis- en technologieoverdracht kan Duitsland zich naar eigen zeggen nog verbeteren. Dit initiatief zal daarbij helpen.
Onder Zukunftscluster verstaat de regering regionale ecosystemen met een open innovatie- en risicocultuur waarin relevante partijen in opkomende technologie- en kennisgebieden hun expertise en creativiteit bundelen. Op deze manier ontstaat er een sectoroverschrijdende, interdisciplinaire samenwerking die nieuwe impulsen geeft en ertoe bijdraagt dat Duitsland zijn sterke positie op het gebied van innovatie behoudt en toekomstige uitdagingen aan kan gaan. Daarbij zijn geen specifieke thema’s opgelegd: of het nu over nieuwe mobiliteitsoplossingen, ideeën m.b.t. een circulaire economie, gepersonaliseerde benaderingen in de geneeskunde of smart industry gaat: de hoofdzaak is dat de innovaties bijdragen aan de maatschappelijke uitdagingen.
De nieuwe clusters zullen in het najaar van 2021 beginnen met de eerste van maximaal drie mogelijke uitvoeringsfasen. Elke uitvoeringsfase bestrijkt een periode van drie jaar en gaat gepaard met een financiering van maximaal 15 miljoen euro per cluster. In totaal kan ieder cluster dus gedurende de komende negen jaar een financiering van maximaal 45 miljoen euro ontvangen. Gefinancierd worden onder andere gemeenschappelijke R&D-projecten, markt- en haalbaarheidsstudies, activiteiten t.b.v. de uitbouw van de partnernetwerk het cluster en initiatieven t.b.v. een open innovatiecultuur.
De 7 netwerken die zich officieel Zukunftscluster mogen noemen zijn:
(c) BMBF
- M Cube uit München plant de elektrificatie en automatisering van vervoerssystemen plus de ontwikkeling en integratie van duurzame mobiliteitsopties in de stedelijke omgeving. Daarbij wordt een participatieve aanpak gevolgd waarbij de burgers worden betrokken bij het ontwerpen van mobiliteitsruimten.Coördinatie: Technische Universiteit München
- NeuroSys uit de regio Aken doet onderzoek naar adaptieve en energie-efficiënte neuromorfe AI-chips. Het doel hierachter is een intelligente en resource-efficiënte gegevensverwerking ter plaatse mogelijk te maken en zo een essentiële voorwaarde te scheppen voor AI-toepassingen.Coördinatie: RWTH Aachen. Partner: AMO GmbH
- OTC_Rostock: Op de Ocean Technology Campus Rostock staat het duurzame gebruik van oceanen in focus. Mondiale uitdagingen zoals energie-, voedsel- of grondstoffenwinning moeten vanuit Mecklenburg-Vorpommern worden aangepakt met innovatieve oplossingen, waaronder offshore windenergie en geautomatiseerde onderwatertechnologieën, om het fragiele evenwicht van mariene ecosystemen te vrijwaren.Coördinatie: Universiteit van Rostock. Partners: Fraunhofer-instituut voor computergrafisch onderzoek IGD; Leibniz-instituut voor Oostzee-onderzoek Warnemünde; Onderzoeksvereniging Mecklenburg-Vorpommern
- PROXIDRUGS: hier worden onderzoeksgegevens over “proximity-induced drugs” gebruikt, die de doelgerichte afbraak van ziekterelevante eiwitten mogelijk maken om betere therapieën te ontwikkelen voor oncologische, ontstekingsverwekkende, infectieuze en hart- en vaatziekten als ook neurodegeneratieve aandoeningen.Coördinatie: Universiteit Frankfurt am Main. Partners: Fraunhofer Instituut voor Moleculaire Biologie en Toegepaste Ecologie IME, Fraunhofer Instituut voor Translationele Geneeskunde en Farmacologie TMP, TU Darmstadt.
- SaxoCell: In Sachsen wordt gewerkt aan een centrum voor cel- en gentherapie. Er zullen innovatieve “living drugs” worden ontwikkeld met het oog op een bredere medische toepassing en dus een realistisch en duurzaam economisch model met een hoog potentieel aan toegevoegde waarde.Coördinatie: TU Dresden. Partners: Universiteit van Leipzig; Fraunhofer Instituut voor Celtherapie en Immunologie IZI; Universitair Ziekenhuis Dresden, Universitair Ziekenhuis Leipzig.
- QSens: Onderzoek naar quantumsensoren die tot nu toe onbereikte sensibiliteit en ruimtelijke resolutie kunnen realiseren. Daartoe worden inspanningen geleverd om een regionaal innovatie-ecosysteem op te zetten dat de hoge toetredingsdrempel voor het toenemende gebruik van kwantumtechnologieën aanzienlijk zal verlagen.Coördinatie: Universiteit Stuttgart. Partner: Universiteit Ulm.
- Wasserstoff: wil de reeds bestaande sterke deskundigheid op het gebied van de waterstoftechnologie in de regio Aken en Jülich bundelen. Door meer spelers uit de industrie, de wetenschap en de samenleving te betrekken, moet de volledige waardeketen van waterstof – van productie tot opslag en gebruik – in aanmerking worden genomen.
Coördinatie: RWTH Aachen. Partner: Forschungszentrum Jülich.
Momenteel loopt er een tweede inschrijvingsronde binnen het initiatief. Vanaf Q1 2022 zullen naar verwachting nog zeven Zukunftsclusters worden uitgeroepen.
Bronnen: