Denktank SNV geeft Duitse regering advies

Kunstmatige Intelligentie (KI) is een begrip dat steeds vaker genoemd wordt in verschillende media en waarvoor steeds meer aandacht komt vanuit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de overheid. Dit is dan ook niet verwonderlijk, aangezien KI ook wel als dé sleuteltechnologie wordt gezien voor digitalisering en de ‘digitale revolutie’ in de industrie mogelijk moet maken.

Verschillende landen, waaronder China, Frankrijk en Japan, hebben Kunstmatige Intelligentie reeds als (toekomstige) sleuteltechnologie aangemerkt en uitgebreide financieringsprogramma’s opgezet. Ook in Duitsland is Kunstmatige Intelligentie een thema dat steeds meer in de belangstelling staat vanwege de potentie die de technologie biedt. De (nationale) Duitse regering wil onderzoek naar en toepassing van Kunstmatige Intelligentie in Duitsland dan ook stimuleren en versnellen door middel van een nationale KI-strategie. Minister Altmaier (Bundesministerium für Wirtschaft und Energie) kondigde aan de nationale strategie nog voor de ‘Digital-Gipfel’, die in december 2018 plaatsvindt, te willen presenteren.

De Stiftung Neue Verantwortung (SNV), een onafhankelijke denktank die de Duitse politiek adviseert over technologieontwikkelingen, heeft eind mei 2018 een advies uitgebracht over hoe een nationale KI-strategie eruit zou moeten zien. De hoofdboodschap van het advies van SNV is dat een nationale KI-strategie zich niet zou moeten beperken tot onderzoeksfinanciering van verschillende KI-technologieën, maar zou moeten bestaan uit een pakket aan verschillende maatregelen om een zogeheten gunstig ‘KI-ecosysteem’ voor onderzoekers, ontwikkelaars, universiteiten, bedrijven, investeerders en startups te creëren. Naast onderzoeksfinanciering acht SNV het dan ook onder andere noodzakelijk KI-expertise vanuit toponderzoek breder te verspreiden, de beschikbaarheid van data voor KI-toepassingen te verbeteren, het MKB bij onderzoek en toepassing te ondersteunen en nauw met andere Europese landen samen te werken.

De kern van het advies van SNV aan de Duitse regering voor het opstellen van een nationale KI-strategie is hieronder puntsgewijs beschreven.

• Stimuleer onderzoek naar KI in brede zin

De Duitse uitgaven aan onderzoeksfinanciering op het gebied van KI zijn redelijk laag in vergelijking met andere landen als China, de VS, Japan, Canada en Frankijk en zouden verhoogd moeten worden. Daarbij zou het onderzoek zich op verschillende technieken binnen het KI-domein moeten richten. Bovendien pleit SNV voor betere onderzoeksvoorwaarden in Duitsland om experts in Duitsland te behouden of juist vanuit het buitenland aan te trekken

• Bevorder onderwijs en opleiding op het gebied van KI

Belangrijk is om niet alleen toponderzoek naar Kunstmatige Intelligentie te bevorderen, maar de kennis over KI in bredere zin te verspreiden en verder te ontwikkelen. Zo zou er meer aandacht voor KI moeten komen in natuurwetenschappelijke- en ingenieursopleidingen aan universiteiten en hogescholen. Ook zou het goed zijn om op de basisschool en middelbare school IT-onderwijs als verplicht vak in te voeren zodat kinderen al op jonge leeftijd met thema’s als KI in aanraking komen.

• Zorg voor een toekomstbestendige data-infrastructuur

Beschikbaarheid van kwantitatief en kwalitatief voldoende data om algoritmen te trainen is essentieel. Een sterk KI-ecosysteem kan zich alleen verder ontwikkelen als hier een toekomstbestendige data-infrastructuur aan ten grondslag ligt, waarbij toegang tot (en gebruik kunnen maken van) data een cruciaal element is. Zo moeten de voorwaarden voor het gebruik van ‘data pools’ verbeterd worden, evenals de gebruiksmogelijkheden van geanonimiseerde data voor trainingsdoeleinden van AI algoritmen.

• Zorg voor behoud van toegang tot (kritieke) hardware-infrastructuur

Toegang tot de juiste hardware voor de ontwikkeling en inzet van KI-technologieën is belangrijk. Met het oog op de verslechterende trans-Atlantische betrekkingen en de toename aan handelsconflicten zou Duitsland actief moeten nadenken over hoe het land nu en op de lange termijn toegang tot (kritische) hardwarecomponenten voor KI als sleuteltechnologie kan behouden. Rekenkracht is voor ‘deep learning’ een beslissende factor en een nationale KI-strategie moet dan ook toegang tot kritieke hardwarecomponenten (zoals speciale KI-chips die snel parallel kunnen rekenen) zeker stellen, zodat Duitse onderzoekers ook op de langere termijn toegang hebben tot de krachtigste hardware.

• Bevorder ontwikkeling en gebruik van KI in het bedrijfsleven en de industrie

Het Duitse bedrijfsleven en de industrie hebben reeds moeite met het bijbenen van ontwikkelingen op het gebied van digitalisering. KI scherpt dit probleem nog eens extra aan, omdat dit als het ware de volgende stap in digitalisering is. Met name het MKB heeft behoefte aan extra ondersteuning vanuit de overheid. Zo zouden met publiek geld gefinancierde KI-labs opgezet kunnen worden waarin bedrijven tegen een gunstig tarief met KI kunnen experimenteren. Ook zou meer durfkapitaal gemobiliseerd moeten worden door publieke fondsen en zouden er meer prikkels voor investeringen in KI gecreëerd moeten worden.

• Betrek de maatschappij en burgers bij ontwikkelingen op het gebied van KI

Het is belangrijk aandacht te hebben voor ethische- en regelgevingsvraagstukken en de maatschappij bij KI te betrekken. Het thema staat reeds op de politieke agenda, maar er zou nog meer gedaan moeten worden om toegang tot kennis over en toepassing van KI voor de gewone burger te verbeteren.

• Werk samen met andere (Europese) landen

Duitsland kan op mondiaal niveau op de lange termijn alleen als onderdeel van een Europees samenwerkingsverband een rol van betekenis spelen op het gebied van KI om tegengewicht te bieden aan KI-grootmachten als China en de VS. De (huidige) samenwerking met Frankrijk biedt kansen om beide landen katalysator van een Europese KI-strategie te maken. Duitsland en Frankrijk kunnen hiermee een belangrijke impuls geven aan EU-brede acties op het gebied van KI.

Onlangs hebben 150 onderzoekers gepleit voor het oprichten van een hoogstaand Europees wetenschappelijk instituut om aan te haken bij de concurrentie. Zij willen daarvoor ‘CLAIRE’ (Confederation of Laboraties for Artificial Intelligence Research in Europe) in het leven roepen. Een dergelijk wetenschappelijk topinstituut zou onder meer tegenwicht kunnen bieden aan de braindrain naar de VS.

Klik hier voor het volledige rapport van SNV.

Klik hier voor meer informatie over CLAIRE (Confederation of Laboraties for Artificial Intelligence Research in Europe).