Nederlandse en Duitse wiskundigen gaan samen aan de slag om het Europese gasnetwerk te optimaliseren. De optimalisering van gasnetwerken is een gecompliceerd onderwerp dat wiskundige vaardigheden en technieken vereist. Daarom gaat het 3TU Applied Mathematics Institute (3TU.AMI) een Nederlands-Duits samenwerkingsprogramma op dit terrein aan met onder anderen MATHEON. MATHEON is het toegepaste wiskunde cluster van drie Berlijnse universiteiten en een aantal andere instituten. 3TU.AMI is het samenwerkingsverband van de TU Delft, de TU Eindhoven en de Universiteit Twente op het gebied van toegepaste wiskunde. In een workshop op vrijdag 14 oktober met de titel “Management of Gas Networks: Mathematical Solution Technologies” op de Nederlandse ambassade in Berlijn hebben de partijen een aanzet gegeven tot een gezamenlijk onderzoeksprogramma.
Na een korte begroeting door Frank Mollen, plaatsvervangend Chef de Poste op de ambassade Berlijn, werd de dag geopend met een introductie over 3TU.AMI door Bernard Geurts, wetenschappelijk directeur van 3TU.AMI. Later gaf Markus Backes van de Bundesnetzagentur, een presentatie over de recente ontwikkelingen van regelgeving en de over de mogelijke gevolgen voor de netcapaciteit. Na een wetenschappelijke bijdrage van Kees Vuik, professor voor Numerieke Wiskunde aan de Technische Universiteit Delft, over numierieke metodes en hun toepassing bij de optimalisatie van energienetwerken werd het Nederlandse gasnetwerk en de impact van liberalisatie op netwerk planning besproken door Piet Nienhuis, Projectmanager ‘Gas Transport Services’ bij Gasunie. Hij presenteerde hoe Gasunie GTS in Nederland omgaat met verschillende scenario’s in vraag en aanbod die transport van gas kunnen beïnvloeden.
In de middagsessie werd de Duitse activiteiten op wetenschappelijk gebied en de omzetting in de praktijk besproken. Volker Mehrmann, voorzitter van MATHEON, introduceerde MATHEON en hoe zij met behulp van toegepaste wiskunde verschillende maatschappelijke problemen aanpakken. Dit verlangt soms van beide kanten een open denkwijze. In een stevige en levendige speech introduceerde Martin Grötschel, vicevoorzitter van het Zuse-Instituut-Berlin (ZIB) het verschil tussen simulatie en optimalisatie en hoe deze processen ingezet kunnen worden bij het oplossen van complexe problemen, zoals bijvoorbeeld het maken van een busdienstregeling van de metropool Berlijn.
Ludger Sax, vicevoorzitter van het aardgastransportbedrijf Open Grid Europe (OGE) presenteerde de huidige en toekomstige uitdagingen voor OGE, zoals de geopolitieke veranderingen in de wereld. Ook vertelde hij over hoe OGE met onder andere MATHEON in het FORNE Project samenwerkt aan een efficiënter gebruik van het OGE-gastransportnetwerk. Hij benadrukte het belang van een open samenwerking en het delen van alle informatie. De reeks presentaties werd afgesloten door Thorsten Koch, afdelingshoofd bij het Zuse-Instituut-Berlin (ZIB), die het publiek een gedetailleerd voorproefje gaf van een van hun wiskundige optimalisatiemodellen. Het model visualiseert voor verschillende scenario’s oplossingen, zodat bij het optreden van die situaties beslissingen kunnen worden genomen op basis van op dat moment beschikbare informatie. Maar hij benadrukte ook dat zelfs het beste model niet de in staat is de toekomst te voorspellen en dat gebruikers soms met kleine imperfecties moet leren leven.
De laatste drie sprekers spraken hun steun uit voor het deze dag gelanceerde samenwerking tussen Nederlandse en Duitse wiskundigen. In een korte toespraak benadrukte Mark Dierikx, Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, bovendien het belang van de samenwerking van universiteiten, onderzoekers en ministeries bij de ontwikkeling van energienetwerken voor een toekomst waarin gas een nog belangrijkere rol zal gaan spelen. Paul Uwe Thamsen, eerste Vicevoorzitter van de Technische Universiteit Berlijn, gaf vervolgens een kort overzicht van onderzoeksprojecten bij de Technische Universiteit Berlin en de veelzijdigheid van toegepast onderzoek. Ten slotte zag Ed Brinksma, Rector Magnificus van de Technische Universiteit Twente, een nieuwe generatie wiskundigen zonder angst voor het wegvallen van de grenzen tussen fundamentele- en toegepaste wetenschap. Ook sprak hij enthousiast over het belang van toegepaste wiskunde in globale ontwikkelingen. Voor grensoverschrijdende problemen is ook grensoverschrijdend onderzoek nodig. Volker Mehrmann sloot de bijeenkomst af met positieve woorden over de geplande samenwerking maar benadrukte dat voor succesvol onderzoek ook financiering van verschillende kanten nodig is.